بررسی حساسیت دو شاخص پوشش گیاهی NDVI و EVI به خشکسالی ها و ترسالی ها در مناطق خشک و نیمه خشک؛ مطالعه موردی: دشت سیستان ایران

Authors

  • تقی طاوسی استاد اقلیم شناسی، گروه جغرافیای طبیعی، دانشکده جغرافیا و برنامه ریزی محیطی، دانشگاه سیستان و بلوچستان، زاهدان، ایران
  • فاطمه فیروزی دانشجوی دکترای اقلیم شناسی، دانشکده جغرافیا و برنامه ریزی محیطی دانشگاه سیستان و بلوچستان، زاهدان، ایران
  • پیمان محمودی استادیار اقلیم شناسی، گروه جغرافیای طبیعی، دانشکده جغرافیا و برنامه ریزی محیطی، دانشگاه سیستان و بلوچستان، زاهدان، ایران
Abstract:

هدفی که این مطالعه در پی دست یافتن به آن است واکنش دو شاخص پوشش گیاهی NDVI و EVI به خشکسالی‌ها و ترسالی‌ها در یکی از دشت‌های خشک ایران یعنی دشت سیستان در شمال استان سیستان و بلوچستان است. برای بررسی حساسیت این دو شاخص به خشکسالی‌ها و ترسالی‌ها به دو پایگاه داده‌ای مختلف نیاز بود. اول پایگاه تصاویر  NDVI وEVI سنجنده مادیس ماهواره ترا برای ماه‌های آوریل، می و ژوئن برای دوره زمانی 2014-2000 و دوم پایگاه داده‌های روزانه بارش ایستگاه هواشناسی همدید زابل برای یک دوره آماری 30 ساله (2014- 1985) که از اداره کل هواشناسی استان سیستان و بلوچستان اخذ شد. بعد از اخذ داده‌ها، نقشه‌های پویایی پوشش گیاهی حاصل از پردازش تصاویر سنجنده MODIS ماهواره ترا به تفکیک برای ماه‌های آوریل، می و ژوئن با استفاده از دو شاخص NDVI و EVI برای منطقه مورد مطالعه تهیه شدند. برای شناسایی فراوانی درجات مختلف خشکسالی‌ها و ترسالی‌های دشت سیستان نیز از شاخص خشکسالی مؤثر (EDI) استفاده شد. نتایج نشان داد که در سال نمونه خشک (2011-2010) تفاوت قابل‌توجه بین این دو شاخص در طبقه پوشش گیاهی نرمال مشاهده شد. شاخص EVI، مساحت این طبقه را در این سال خشک حدود 12 درصد نشان داد در حالی که شاخص NDVI برای این طبقه هیچ مساحتی را قائل نبوده است. درحالی‌که در زمان ترسالی‌ (2006-2005) شاخص  EVI مقداری نتایج بهتری را در اختیار گذاشته است. شاخص EVI برای طبقه نرمال مساحت 20 درصدی را نشان داد و برای طبقه پراکنده 10 درصد از کل مساحت منطقه را دارای پوشش گیاهی تنک و پراکنده نشان داد. در مجموع می‌توان نتیجه گرفت  که شاخص NDVI شاخص بسیار مناسب‌تری برای پویایی پوشش گیاهی در دشت‌هایی مانند دشت سیستان می‌باشد که  حیات آن‌ها نه به بارش بلکه به آب جاری در رودخانه متکی است. شاخص EVI نیز با توجه به ماهیت محاسباتی آن برای مناطقی که پوشش گیاهی آن‌ها متراکم‌تر است بهتر جواب می‌دهد. علاوه بر این بازدیدهای میدانی هم که از دشت صورت گرفت و با نوع طبقه پوشش گیاهی که از تصاویر سنجنده MODIS به دست آمد حکایت از بهتر بودن شاخص NDVI در مقایسه با شاخص EVI برای این نوع از دشت‌ها دارد. 

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

بررسی روند تغییرات بارش و پوشش گیاهی در مناطق خشک و نیمه خشک، دشت مشهد–چناران در خراسان رضوی

وضعیت اقلیمی هر منطقه از عوامل تاثیر­گذار در شکل­گیری اولیه سکونتگاه­ها محسوب می­شود. بارش یکی از مهمترین پارامتر­های اقلیمی است که یکی از عوامل تاثیر­گذار در تغییرات پوشش گیاهی به خصوص در اکوسیستم­های خشک و نیمه­خشک می­باشد. این مطالعه با هدف بررسی میزان تغییرات پوشش گیاهی و نوسانات بارندگی با استفاده از داده­های سنجش از دور  در سال­های 2001 و 2013 برای شاخص وضعیت پوشش گیاهی (VCI) گرفته شده از...

full text

اثر پوشش گیاهی بر ایجاد خرد اقلیم در اکوسیستم‌های مناطق خشک (مطالعۀ موردی: دشت سیستان)

تغییر در سطح زمین اثراتی بر اقلیم نزدیک به سطح یا میکروکلیما خواهد داشت. تالاب بین المللی هامون در دهه‌های اخیر خشک و پوشش گیاهی در آن کاهش چشمگیری داشته است. آمارهای ایستگاه سینوپتیک زابل نشان دهندۀ افزایش درجه حرارت این محل می‌باشد‌. برای نشان دادن نقش وضعیت سطح زمین بر میکروکلیمای نزدیک به سطح در سه میکروسایت با درصد پوشش مختلف، درجه حرارت عمق 5 سانتیمتری، سطح زمین و ارتفاع 150 سانتیمتری از ...

full text

بررسی نوسانات رطوبت ورودی به مناطق خشک ایران در رخدادهای خشکسالی و ترسالی

آب، با توجه به شرایط اقلیمی خشک و نیمه‏خشک، در اکثر مناطق سرزمین ما، حیاتی‏ترین ماده است. رطوبت عاملی مهم در ایجاد بارش بوده، بنابراین شناسایی و آگاهی از چگونگی انتقال رطوبت، نوسان و تاثیرگذاری آن بر بارش در یک منطقه، ضروری می‏باشد. به همین منظور در این پژوهش، داده‏های دوباره واکاوی شده‏ی ERA interim بارش، ارتفاع ژئوپتانسیل، نم‏ویژه و مولفه‏های (مداری و نصف النهاری) باد در دوره آماری 1981-2011 ...

full text

بررسی شاخص های خشکسالی در مناطق نیمه مرطوب و خشک (مطالعه موردی : گلستان- سیستان)

پدیده خشکسالی از جمله بلایایی است که هنوز پیشگیری از آن غیر ممکن است. به دلیل طبیعت و ذات پنهانی پدیده خشکسالی، تعیین زمان آغاز، گسترش و خاتم? آن بسیار مشکل است. این مسئله اهمیت انجام دیده بانی به طور گسترده و یا ایجاد یک سیستم هشداردهنده را در مناطق مستعد خشکسالی نشان می دهد. در این تحقیق، به منظور بررسی سیستم پایش خشکسالی دو منطقه مرطوب و خشک، استان گلستان و منطقه سیستان انتخاب گردید و پس از...

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 28  issue 110

pages  163- 179

publication date 2019-08-23

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023